به نقل از «ایران اکونومیست»

نقش خدمات پیشگیرانه در کاهش میزان بروز معلولیت‌های دوران سالمندی

تاریخ انتشار: ۷ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۰۲۵۵۹

براساس تعریف سازمان ملل متحد، کشوری که بیش از ۷ درصد از کل جمعیتش سالمند باشد، کشوری سالمند به حساب می‌آید؛ براساس آخرین آمارها حدود ۵.۷ تا ۷ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند و به عبارتی مهم‌ترین مسئله کشور موضوع سالمندی است. در همین راستا ارائه خدمات پیشگیری در سطوح مختلف به افراد سالمند در کاهش میزان اختلالات و معلولیت‌های دوران سالمندی تاثیرگذار است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایران اکونومیست، امروزه افزایش امید به زندگی و کاهش سطح باروری و زاد و ولد موجب بالا رفتن شمار سالمندان نسبت به کل جمعیت شده است و این رشد فزاینده افراد مسن همچنان ادامه دارد.
طبق پیش بینی کارشناسان سازمان ملل متحد جمعیت افراد مسن جهان به مراتب بیشتر از سایر گروه‌های سنی در حال رشد است. طبق گزارش این سازمان از هر 9 نفر جمعیت جهان، سن یک نفر بیش از ۶۰ سال است و انتظار می رود تا ۱۰ سال آینده ۲۰۰ میلیون نفر به جمعیت سالمندان اضافه شود و تا سال ۲۰۵۰ میلادی جمعیت آنها از یک میلیارد به دو میلیارد نفر برسد؛ به عبارتی جمعیت سالمندان به بیش از ۲۱ درصد جمعیت یعنی حدود یک نفر از هر ۴ نفر افزایش یابد.

تخمین‌ها حاکی از آن است که تا ۵ سال آینده جمعیت بیش از ۶۰ ساله دنیا از جمعیت کمتر از ۵ سال پیشی خواهد گرفت و ۸۰ درصد از این جمعیت سالمند در کشورهای در حال توسعه مستقر خواهند بود.

براساس تعریف سازمان ملل متحد، کشوری که بیش از ۷ درصد از کل جمعیت‌اش سالمند باشد، کشوری سالمند به حساب می‌آید. با توجه به اینکه براساس آخرین آمارها حدود ۵.۷ تا ۷ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند و حتی در بعضی استان‌های کشور جمعیت سالمندان به بیش از ۸ درصد کل جمعیت آن استان نیز می‌رسد و بنابراین زنگ خطر برای ایران زده شده است و در ۵ تا ۱۰ سال آینده جمعیت سالمند کشور افزایش می‌یابد و مسئله مهم ما مسئله سالمندی خواهد بود.

اهمیت نقش پیشگیری در کاهش میزان بروز معلولیت‌های دوران سالمندی

ارائه خدمات پیشگیری در سطوح مختلف به افراد سالمند در کاهش میزان اختلالات و معلولیت‌های دوران سالمندی تاثیرگذار است و البته در این میان توجه به پیشگیری ارتقایی جایگاه ویژه‌ای دارد، زیرا یکی از مسایل عمده این گروه، فقر آموزش است. این آموزش باید برای گروه‌های مختلف از جمله سالمند و مراجعین سالمند صورت گیرد. در کلیه مراکز ارائه‌کننده خدمات پزشکی و مراقبتی، پزشکان، پیراپزشکان، پرستاران و سایر پرسنل که به نوعی با فرد سالمند در ارتباط هستند باید آموزش‌های خاصی دریافت کنند.

پزشکان باید با دیدی متفاوت از یک فرد بالغ به بیمارشان نگاه کنند و ارزیابی جامعی از وضعیت سالمند انجام دهند. البته سالمندان اولین کسانی هستند که باید درخصوص حفظ سلامت خودشان آموزش ببینند.

سالمندان باید بیاموزند چگونه از خودشان مراقبت کنند تا بیمار نشوند و باید این مراقبت از خود را از میانسالی آغاز کنند تا در سالمندی، سالمند سالمی باشند.

در درجه بعدی افراد خانواده سالمند هستند که باید نحوه نگهداری و مراقبت درست از سالمندان را بیاموزند. حتی کسانیکه از طرف شرکت‌ها و مراکز نگهداری از سالمندان به منازل فرستاده می‌شوند اگر آموزش‌های کوتاه مدتی ببینند، نحوه برخوردشان با سالمند متفاوت خواهد بود. باید توجه داشت ارتقای سلامت سالمندی و توجه به نیازهای مراقبتی سالمندان در جوامع مختلف متفاوت بوده و از عوامل متعدد از جمله شرایط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی آن جامعه تأثیر می‌پذیرد و مسلما دست یافتن به نیازهای اصلی این گروه مستلزم انجام پژوهش‌های متعددی است.

در همین راستا طرحی با عنوان طرح آگاه‌سازی پیشگیری از معلولیت‌های دوران سالمندی با هدف پیشگیری از معلولیت‌های دوران سالمندی برای اجرا در گروه‌های هدف سالمندان (60 سال به بالا) و دوران میانسالی (45-60 سال) پیشنهاد شد. برنامه آگاه‌سازی پیشگیری از معلولیت‌های دوران سالمندی در نیمه دوم سال ۱۳۹۳ با هدف افزایش آگاهی و تغییر رفتارهای مربوط به سلامت در افراد میانسال و با تمرکز بر پیشگیری از معلولیت‌های ناشی از مشکلات شایع در سالمندان طراحی شد.

این برنامه با انجام یک طرح نیازسنجی سریع در ۴ استان کشور و تدوین محتویات آموزشی مورد نیاز آغاز شد. بر اساس این نیازسنجی ۶ مشکل شایع این گروه سنی شامل سکته مغزی، بیماری‌های قلبی- عروقی، استئوپروز، آرتروز، دیابت و سقوط به عنوان اصلی‌ترین مواردی که سلامت سالمندان را در معرض تهدید بیشتری قرار می‌دهند، مدنظر برنامه‌های مداخله و اقدام‌های پیشگیرانه قرار گرفت.

گروه هدف اصلی این برنامه کلیه افراد میانسال (٤٥ - ٦٠ سال) و افراد سالمندی که در سنین ۶۰ - ۸۵ سال قرار دارند، هستند.

در نخستین گام پس از انجام نیازسنجی آموزشی، برنامه در نیمه اول سال ۹۶ در ۴ استان و در نیمه دوم سال ۹۶ در ۸ استان کشور گسترش یافت و بعد از آن در سال ۹۷ در ۱۵ استان (خراسان جنوبی، مازندران، هرمزگان، یزد، آذربایجان شرقی، اردبیل، فارس، کهگیلویه و بویر احمد، اصفهان، ایلام، خراسان رضوی، سمنان، سیستان و بلوچستان، لرستان و کرمان) به اجرا درآمد. در سال ۹۸ نیز برنامه در همان ۱۵ استان قبلی و با افزایش تعداد شهرستانهای تحت پوشش و متعاقب آن جمعیت تحت پوشش در استان گسترش یافت. در سال ۹۹ و اوایل سال ۱۴۰۰ بدلیل شیوع بیماری کرونا و پرخطر بودن گروه هدف، برنامه اجرای برنامه دچار توقف شد ولی پس از آن مجددا اجرا آغاز شد. در حال حاضر در تعدادی از مناطق شهری و روستایی کشور در حال اجراست.

یکی از فعالیت‌های محوری و مهم در این برنامه تربیت کارشناسانی بوده که توانایی لازم برای انتقال آموزش‌ها به گروه مخاطب اصلی را داشته باشند و در حال حاضر آموزش بصورت TOT و در سطح اول با استفاده از یک تیم آموزشی متخصص انجام می‌شود شیوه آموزشی بکار گرفته شده از اهمیت زیادی برخوردار بوده و با توجه به اینکه در نهایت اصلاح رفتارهای مربوط به سلامت مد نظر است، تکنیک‌های آموزشی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. همچنین متون درسی نهایی شامل دو کتاب تدوین شده در سال ۹۸ تحت عناوین محتوای آموزشی پیشگیری از معلولیت‌های دوران سالمندی و دو راهنمای آموزش بسته آموزشی پیشگیری از معلولیت‌های دوران سالمندی و جزوات تهیه شده مربوط به آموزش چگونگی بکارگیری تکنیک‌های آموزشی است.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: دوران سالمندی ، پیشگیری از معلولیت

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: دوران سالمندی پیشگیری از معلولیت پیشگیری از معلولیت های دوران سالمندی کاهش میزان جمعیت سالمند کل جمعیت ۷ درصد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۰۲۵۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دو عامل چاقی که دور از ذهن هستند

دانشیار گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی ایران، گفت: تحرک کم، دریافت کالری بالا، استرس زیاد و خواب ناکافی در افزایش وزن موثر هستند، بنابراین باید با افزایش فعالیت‌های ورزشی و تکنیک‌های آرام سازی، میزان دریافت مواد غذایی را کنترل کرد.

به گزارش ایرنا، ناهید آریائیان افزود: چاقی زمینه ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را افزایش می‌دهد، در نتیجه با «کاهش دریافت میزان کالری» و «افزایش فعالیت‌های فیزیکی» می‌توان از بروز چاقی و بیماری‌های وابسته به آن پیشگیری کرد.

وی اظهارداشت: در سال‌های اخیر میزان شیوع چاقی افزایش یافته و آمار افراد چاق از سال ۱۹۸۰ در جهان بیش از دو برابر شده است. در ایران تقریبا نیمی از افراد دارای اضافه وزن یا چاق هستند.

آریائیان با اشاره به افزایش کودکان مبتلا به چاقی، اظهار کرد: چاقی، زمینه‌ساز بروز بسیاری از بیماری‌های شایع همچون بیماری‌های قلبی عروقی، پرفشاری و چربی خون، دیابت، انواع سرطان‌ها، برخی بیماری‌های زنان و ناباروری، کبدی (مانند کبد چرب)، کلیوی، مفاصل و اتوایمیون، تنفسی، اختلالات خواب، روحی و روانی و ... است. به علاوه چاقی باعث کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن می‌شود و خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی را افزایش می‌دهد.

این متخصص تغذیه ادامه داد: مطالعات نشان می‌دهد به ازای هر ۱۰ درصد کاهش وزن، ۲۰ الی ۲۵ درصد خطر مرگ و میر وابسته به چاقی کاهش می‌یابد؛ در واقع چاقی زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌های مزمن به شمار می‌رود و با کاهش حتی ۱۰ درصد از وزن می‌توان به اندازه قابل توجهی از ابتلا به بیماری‌های متابولیک و غیرواگیر پیشگیری کرد.

وی افزود: چاقی، افزایش درصد چربی بدن است و چاقی در کودکی، زمینه بروز بسیاری از بیماری‌های مزمن در دوران بزرگسالی را افزایش می‌دهد.

آریائیان با اشاره به شاخص توده بدنی، خاطرنشان کرد: هر چه BMI (وزن به کیلوگرم تقسیم به مجذور قد به متر) بالاتر رود، میزان مرگ و میر هم بیشتر می‌شود. BMI بالاتر از ۲۵ تا ۲۹.۹ اضافه وزن و بالاتر از ۳۰ به عنوان چاقی تعریف می‌شود.

وی افزود: علت چاقی افزایش دریافت انرژی بیشتر نسبت به مصرف آن است؛ بنابراین برای پیشگیری از اضافه وزن باید میزان دریافت کالری را کنترل کنیم.

به گفته وی، یکی از علل کاهش مصرف انرژی، کاهش فعالیت فیزیکی است و چاقی، خود زمینه ساز کم تحرکی است.

این متخصص تغذیه با تاکید بر افزایش فعالیت فیزیکی، اظهار کرد: برخی افراد از رژیم غذایی نامناسب پیروی کرده و مواد غذایی خاصی را استفاده و یا برخی از گروه‌های غذایی را حذف می‌کنند؛ ولی باید توجه داشت که لازم است همه گروه‌های غذایی به میزان مورد نیاز استفاده شوند و گروه‌های سبزی‌ها (دارای فیبر بالا باشند و مصرف آن‌ها به صورت خام و آب پز به حس سیری کمک می‌کند)، میوه‌ها، غلات سبوس‌دار، لبنیات کم چرب، گروه گوشت‌ها مانند انواع گوشت بدون چربی یا کم چرب، حبوبات و تخم‌مرغ در برنامه روزانه گنجانده شوند.

وی تاکید کرد: همچنین مصرف غذا‌های پرکالری و کم ارزش مانند فست فودها، غذا‌های سرخ کردنی، شیرینی‌ها و چربی‌های اشباع شده کاهش یابد و از روغن‌های مفید مانند روغن زیتون و کلزا در مقدار مورد نیاز استفاده و آب کافی مصرف شود.

به گفته آریائیان، از نشستن‌های طولانی، خوردن غذا هنگام تماشای تلویزیون، خوردن سریع غذا و مصرف غذا‌های شیرین و پرچرب خودداری کنید و به جای آن، تغییر سبک زندگی، پیاده‌روی مستمر، انجام ورزش‌های هوازی (به منظور کاهش چربی) به همراه غیر هوازی (برای افزایش متابولیسم بدن) و استفاده از مواد غذایی در حد نیاز را مورد توجه قرار دهید.

وی افزود: همچنین برای کنترل اشتها در فاصله وعده‌های اصلی می‌توانید از میان وعده‌های مغذی مناسب نظیر میوه‌ها (در حد مورد نیاز)، سبزی‌ها و آجیل بدون نمک (در میزان کم) استفاده کنید. به یاد داشته باشید که هیچ وعده غذایی به خصوص صبحانه نباید حذف شود.

آریائیان تصریح کرد: منافع فیزیولوژیک وزن مناسب بسیار بالا است و وقتی وزن ایده‌آلی داریم علاوه بر حفظ سلامت بدن، حال و روحیه بهتری هم داریم و سیستم ایمنی بدن هم قوی‌تر است، در نتیجه کمتر به بیماری‌های جسمانی و روانی مبتلا می‌شویم.